خواب کافی برای فعالیت مغز، رشد و تکامل حکم غذا را برای بدن دارد. هرگونه اختلال در خواب برای زمان طولانی برای اعضای بدن و فعالیت های آن به خصوص برای مغز خطرساز بوده و می تواند باعث اختلالات ذهنی، خلقی و مشکل دریادگیری و حافظه شود. همه ی کودکان در طول دوره ی زندگی خود به بی خوابی مبتلا می شوند و این بیماری را تجربه می کنند اما در برخی کودکان شدت آن بیشتر است. بر طبق مطالعات انجام شده، سایت روانشانسی کودکان اعلام کرده است که بی خوابی زمینه ای برای مشکلات رفتاری ایجاد می کند؛ برروی زندگی اجتماعی آن ها تاثیر می گذارد و عملکرد آن ها را دچار مشکل می کند.
علائم بدخوابی کودکان در شب
نشانه های اصلی بدخوابی کودکان درشب به طور کلی خواب آلودگی در طول روز، احساس خستگی و بی حالی، کمبود انرژی و اختلال در عملکرد های روزانه و یادگیری است. بدخوابی کودکان یکی از اختلالات خواب است که در آن کودکان در خوابیدن در شب و یا در خواب ماندن دچار مشکل هستند.
بدخوابی ممکن است در اثر اختلالات فیزیکی و روانی به وجود بیاید. تغییرات زندگی، مشکلات و اتفاقات ناگوار می تواند باعث ایجاد بی خوابی و بدخوابی در کودکان شود. گاهی ممکن است بی خوابی از عوارض مصرف دارو هم باشد.
یکی دیگر ازعواملی که می تواند باعث بدخوابی کودک در شب باشد خواب دردیر وقت و زمان نامناسب است. به دلیل رشد و تکامل و تغییرات کودک اگر چه ممکن است در سنین نوزادی تا 2 سالگی دارای خواب منظم بوده باشد اما در سنین 2 تا 3 سالگی دچار مشکلات در خواب رفتن و حتی در خواب ماندن می شوند. کودکان بین 6 تا 12 ساله به حدود 10 الی 11 ساعت خواب شبانه نیاز دارند؛ این درحالی است که نوجوانان حدودا 9 ساعت به خواب نیاز دارند.
از شایع ترین علت های بدخوابی کودکان در شب و اختلالات بی خوابی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف کافئین
- استرس
- عادت خواب نادرست
- خروپف
- عوارض جانبی داروها
- آسم (سرفه)
- اگزما
- افسردگی
- اضطراب
- سندرم پاهای بی قرار
- اختلالات عصبی مانند اوتیسم، سندرم آسپرگر و عقب ماندگی ذهنی
در ادامه از مجله داروخانه آنلاین دارودراگ به تشریح برخی از این موارد می پردازیم.
- عادت های خواب نادرست و روش های غلط خواباندن کودک از روش های نادرست خواباندن کودک که توسط اکثر والدین انجام می شود تکان دادن کودک برای خواباندن است. این کار اشتباه موجب می شود تنهایی به خواب رفتن را یاد نگیرند وهمیشه به کمک والدین نیاز داشته باشند و به جای به خواب رفتن گریه کنند تا به مقصود خود برسند. زمانی که نوزاد و کودک خواب آلود است اما هنوز نخوابیده بهتر است در سرجایش قرار دهید تا بدون کمک خوابیدن و در تنهایی خوابیدن و حتی خوابیدن وقتی درنیمه شب بیدار می شود را یاد بگیرد.
- اضطراب و ترس از جدایی این مرحله برای تمامی کودکان امری طبیعی است به خصوص اگر در اتاق جداگانه به خواب بروند. در سن 6 سالگی می توانید به کودک خود کمک کنید تا تنهایی خوابیدن را یاد بگیرد و به آن عادت کند. به آرامی با او حرف بزنید پشتش را بمالید و او را آرام کنید؛ اما سعی نکنید این کار را طوری انجام دهید که به بغل و غذا دادن موقع خواب عادت دهید. یکی از راه هایی که می تواند مانع از ترس کودکان از تاریکی شب شود، روشن گذاشتن یکی از چراغ های کم نور اتاق است.
- خستگی کودک توجه داشته باشید کودکان نوپا و خردسال در حدود 11 الی 14 ساعت خواب در طول 24 ساعت نیاز دارند. سعی داشته باشید برنامه منظمی برای کودک داشته باشید. بهتر است ساعت خواب کودک و نوزاد منظم شود؛ حتی خواب نیمروزی، غذا خوردن و بازی کردن کودک را تنظیم کنید.
- به تاخیر انداختن زمان خواب کودک برخی از کودکان زمان خوابیدن شان را به تاخیر می اندازند. آن ها با آوردن بهانه های مختلف مانند شنیدن قصه و داستان دیگر از والدین، دستشویی رفتن و آب خوردن از خوابیدن سرباز میزنند. بهتر است محکم و قاطع و مهربان باشید، به اتاق کودک رفته و به او بفهمانید که واقعا زمان خوابیدنش رسیده است.
- نداشتن خواب کافی در روز کودکان در مواقع بیشتر به خواب 2 تا 3 ساعت روزانه نیاز دارند. معمولا کودکانی که در طور روز چرت کافی نمیزنند در شب دچار بدخوابی و بی خوابی می شوند. بهتر است بدانید کودکان تا 5 سالگی به خواب بعد از ناهار نیاز دارند.
- کابوس های شبانه یکی دیگر ازعلت های شایعی که در اکثر کودکان اتفاق می افتد دیدن کابوس و خواب های بد است. این امر کاملا طبیعی و بی ضرر است. چناچه کودک تان با دیدن کابوس از خواب بیدار شد او را نوازش کنید تا آرام شود. اگر دیدن این کابوس ها و خواب های بد به دفعات زیاد تکرار شد باید با پزشک متخصص مشورت کنید.
- خروپف از هر ده کودک معمولا یک کودک خروپف می کند. خروپف کودکان به دلایل مختلفی اتفاق می افتد آلرژی فصلی، انحراف بینی، سرماخوردگی و یا وقفه تنفسی درخواب می باشد. اگر در خواب کودک مشکلی اتفاق نیفتد پزشک نیز برای درمان اقدامی نخواهد کرد اما اگر به خاطر خروپف یا مشکلات تنفسی، کودک نتواند بخوابد باید با پزشک متخصص مشورت نمود.
خرید قرص ملاتونین برای درمان بدخوابی و بی خوابی کودکان
درمان بدخوابی کودکان در شب
اغلب والدین تمایل دارند برای درمان بیماری فرزندشان به پزشک مراجعه کنند اما دانستن مشکلات اساسی پزشکی و روانی در جهت پیشگیری و حتی درمان این مشکلات اساسی می تواند منجر به درمان بدخوابی کودکان در شب نیز شود. مثلا اگر کودک در شب خروپف می کند یا در نفس کشیدن دچار مشکل می شود ممکن است با برداشتن لوزه ها و غدد لنفاوی او مشکل بدخوابی اون نیز حل شود. یا اگر سرفه های طولانی می کند ممکن است از عدم درمان کامل مشکل آسم کودک باشد و نیاز به داروهای کنترل کننده باشد.
داروهایی که معمولا توسط پزشک برای درمان بدخوابی کودکان درشب تجویز می شود عبارتند از:
- داروهایی ضد افسردگی و آرام بخش از جمله آمی تری پتیلین و قرص ملاتونین
- اگر کودک دارای اختلال بیش فعالی یا مشکلات رفتاری نیز باشد، کلونیدین تجویز می شود.
- اگر کودک مبتلا به اوتیسم و مشکلات رفتاری هم باشد، ریسپردال تجویز می شود.
- آنتی هیستامین ها، گرچه این نوع قرص ها دارای خواب الودگی در کودک می شود اما برای طول دوره کوتاهی تجویز می شود.
اما داروهای غیردارویی برای درمان بدخوابی کودکان درشب نیز وجود دارد که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- برای خواب کودکتان محیطی مناسب فراهم کنید.
- جلوگیری از مصرف کافئین
- اگر کودک در بین 10 الی 20 دقیقه به خواب نرفت او را از رختخواب جدا کنید و کاری آرام مانند خواندن کتاب کودک را برای او انجام دهید.
- توقف فعالیت های تحریک کننده قبل ازخواب مانند بازی کردن، تلویزیون دیدن و با تلفن صحبت کردن وپیام دادن.
- ورزش کردن به طور منظم
